Yıllara Göre Gübre ve Mazot Fiyatları 2002-2022
Son dönemde gıda fiyatlarındaki önlenemeyen artışın sebebi her ne kadar Covid-19 salgını nedeniyle artan talebi karşılamayan üretim arzı olarak gösterilse de asıl zamların nedeni tarımsal girdi maliyetlerindeki yükseliş olarak görünüyor. Son 15 yıla baktığımızda dalgalanmalar dikkati çekiyor. Fiyat dalgalanmalarındaki en büyük etken hızla değişen döviz kuru ve tarımsal girdilerin büyük kısmının ithal ürünlerden oluşması.
Tarımsal üretimin diğer bir unsuru da şüphesiz gübre. Her ne kadar son yıllarda organik üretimin revaçta olması ve kimyevi gübreleme yerine doğal gübrelemenin önerilmesine rağmen halen tarımsal üretimde verim elde edilmesi için gübreleme oldukça önemli bir tarımsal girdi ögesidir. Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre Türkiye’deki gübre fiyatlarında son üç yıl içinde büyük artış oldu. 2020 yılına dair veriler Bakanlık verileri yayımlanmadığı için 2018 yılına kadar olan veriler incelendiğinde ortalama yüzde 40 oranında bir artış olduğundan söz edilebilir.
| Yıllar | %21 Amonyum Sülfat (ton/TL) |
%26 CAN (ton/TL) |
Amonyum Nitrat (ton/TL) |
Üre %45 Azot (ton/TL) |
DAP (ton/TL) |
20.20.0 (ton/TL) |
| 2002 | 178 | 194 | 212 | 261 | 389 | 279 |
| 2003 | 214 | 253 | 276 | 340 | 427 | 314 |
| 2004 | 295 | 301 | 332 | 381 | 550 | 394 |
| 2005 | 276 | 323 | 343 | 463 | 553 | 411 |
| 2006 | 283 | 328 | 381 | 512 | 608 | 439 |
| 2007 | 362 | 385 | 451 | 662 | 798 | 542 |
| 2008 | 620 | 561 | 644 | 836 | 1839 | 1221 |
| 2009 | 358 | 480 | 527 | 693 | 758 | 572 |
| 2010 | 382 | 483 | 584 | 694 | 1.011 | 679 |
| 2011 | 585 | 617 | 746 | 982 | 1.498 | 1.060 |
| 2012 | 641 | 761 | 880 | 1.178 | 1.465 | 1.054 |
| 2013 | 623 | 813 | 920 | 1.120 | 1.330 | 960 |
| 2014 | 620 | 879 | 980 | 1.159 | 1.568 | 1.062 |
| 2015 | 681 | 853 | 982 | 1.176 | 1.825 | 1.260 |
| 2016 | 644 | 789 | 928 | 1.035 | 1.471 | 1.062 |
| 2017 | 708 | 855 | 1.220 | 1.156 | 1.538 | 1.096 |
| 2018 | 1.011 | 977 | 1.250 | 1.664 | 2.383 | 1.587 |
| 2019 | 1.219 | 1.222 | 1.850 | 2.018 | 2.654 | 1.892 |
| 2020 | 1.700 | 1.380 | 3.000 | 3.600 | 4.000 | 2.800 |
| 2021 (1. Yarı) | 1.800 | 1.480 | 3.000 | 3.800 | 3.700 | 3.600 |
| 2021 (2. Yarı) | 9.796 | 11.200 | 10.250 | 12.178 | 14.600 | 8.320 |
| 2022-1 | 13.780 | 11.300 | 20.980 | 21.160 | 12.160 |
Gübre fiyatlarındaki değişim ve tarımsal maliyet hesaplamaları yapılırken tüm gübrelerin tonluk miktarı üzerinden hesaplamalar yapılması gereklidir. Ancak ülkemizde en yoğun kullanımı olan gübreler DAP ve ÜRE olarak görünmektedir.
2020 Mart-Mayıs döneminde tüm Dünyada etkisini gösteren yeni tip Koronavirüs (COVİD19) nedeniyle tüm Dünyada ve ülkemizde akaryakıt fiyatlarında hızlı bir düşüş olmuştu. Ancak bu düşüş kısa sürdü ve yaz aylarında kısmi yasakların kalkması ile akaryakıt fiyatları hızla eski seviyesine yükseldi.
Tarımsal üretim denilince iki en önemli ana unsurdan biri olan mazot, gıda tedarik zincirinin de işlemesi için önemli bir faktör. Mazot fiyatları son üç yılda neredeyse yüzde 51 oranında yükseliş gösterdi. 2016 yılında litresi 3,84 TL olan mazotun 2017 yılında 4,7 TL, 2018 yılında 5,8 TL, 2019 yılında 6,37 lira ortalamasında olduğu görülmektedir. Bu yazının hazırlandığı 2021 Şubat ayında ise motorin pompa satış fiyatı KDV dahil 6,70 TL olarak görünmektedir.
| Yıl | Ortalama Litre Fiyatı (TL) |
| 2002 | 1,10 |
| 2003 | 1,40 |
| 2004 | 1,58 |
| 2005 | 1,96 |
| 2006 | 2,23 |
| 2007 | 2,31 |
| 2008 | 2,82 |
| 2009 | 2,46 |
| 2010 | 2,97 |
| 2011 | 3,57 |
| 2012 | 3,93 |
| 2013 | 4,26 |
| 2014 | 4,36 |
| 2015 | 3,86 |
| 2016 | 3,84 |
| 2017 | 4,70 |
| 2018 | 5,80 |
| 2019 | 6,43 |
| 2020 | 5,99 |
| 2021 | 7,65 |
Etiketler
| Ürün | Son | Değişim% |
|---|---|---|
| AYÇİÇEĞİ TOHUMLUK | 11.464 | 15.09 |
| MERCİMEK YEŞİL | 40.005 | 100.03 |
| ET ( SIĞIR ) | 210.7 | 2,910.00 |
| BUĞDAY ANADOLU BEYAZ SERT (2.DERECE) | 8.934 | 30.40 |
| DANA ETİ KARKAS | 345.44 | -7.78 |
| Ürün | Son | Değişim% |
|---|---|---|
| FUJİ ELMA FİYATI | 7.05 | -0.56 |
| SİYAH İNCİR FİYATI | 7.84 | -50.72 |
| SEMİZOTU FİYATI | 3.24 | 0.00 |
| BRÜKSEL LAHANASI FİYATI | 7.43 | 4.06 |
| SİYAH TURP FİYATI | 2.8 | -10.54 |
| Ürün | Fiyat | Miktar |
|---|---|---|
| DAP Gübre 50 kg Fiyatı | 1060.00 | ADET |
| Üre 46 N Gübresi̇ 50 KG Fiyatı | 780.00 | ADET |
| Çökelek peyniri Fiyatı | 70.00 | KG |
| Eşek Sütü Fiyatı | 500.00 | KG |
| Limon Fiyatı | 4.00 | KG |
